Bombange Si Lacu Lacu

Mabela riWattang, macella Matanna Essoe ri linrunna allung manipi. Engka sirombongeng campong luttu rewe' risarenna. Cenga i Lakile makkita ri langi'e. De'pa gaga tanra-tanrana melo turu' bosi e matu' ko bajai, yare' gi ko wenni. Mallesse, tana e ri galungnge. Dua ni tedong na Kapalae, Pup Punna polo ajena nala lesse' tana. Tellu mpulenni namo to si tetti wae bosi turung de' to gaga, nataro serrang.

Gilingngi makkita ri ledengnge, maka nessa paita ceppe'-ceppe' e mallaga sibawa bale ogie sipulung risebbo-sebbo e pappada ko yattungkat taro. Wae ledengnge tellu mpulengnge labe' e, massolo' na maka cinnong. Makkokkoe, pappada mani benrangnge penno lunnya'.

Tassiddi-siddi mani paita sebbo-sebbo, na pennoi bale. "Allahu puangku, paccallang aga Mu pakengka kasi' ri wanue. Aga na kasi' nakkatuoi atamMu ko toliserrammi makkoe"metto' ri laleng atinna, pappada to ko nasesse' i alena toli monromi mattajeng bosi, nade' isseng panna pole. Taun riolo, situju-tuju bosi e wettu mattanengngi tauwe, nomo to makkowairo ri wettu mappammulai mellise' asena, nalai cella' pance'. De'na genne' seppulo wesse ise'na 'Lakawu-kawu' siddi hetto loanna. 'Lakawukawu' aseng pattelerenna ganunna Pup Punna ri Kaboe, Kulo. Siddi-siddinna galunna Pup Punna ri Kaboe. Ia tona ro wedding na pammanareng lao okko siddi-siddinna ana' aroane na ri tella e Lakile.

"Kile.... o.. Kile, labuni essoe na'. Tollisuna, mapettangngi matu", takkitte' Lakile igorai asenna. Gilingngi mitai ambo'na. Jokkani Pup Punna tottongngi bingkunna leteii pitawu mangolo ri bolana. Makkalurung ajena nataro pella esso, de' na pada tellu mpuleng labe'e, na doko' bungka, menre' ri pitawu e, nappa no lore' ajena mabbise ri wae mallojangnge, lojangngi ajena.

"Lao are' ga' sompe' mbo...."mappammula adai Lakile ri wettu tudanngi manre sibawa ambo'na.

"Meloko lao kega?"mette'i PurRiwu, baene na Pup Punna, Indo'na Lakile. De' gaga mette'.

"Jaji, moloko salaika'? Baenemu.... ana'mu....?"mabbalulu' pakkutanana PurRiwu.

Cuku'mi Lakile mitai wette bale ceppe'e, natikkengnge ri ledengnge onna' esso e. Tassisengsiseng na timpu nanre gesara'na, samanna mattawa lima gesara'e, siddi werre'na. Macella pada tana tappa purae lae peppe'peppe'. Meloni yaga, mapeddi'i werre' e.

"Em....meloka' lao siwali'. U rencanai bawa i manittutta sibawa appota".

De' naseddingngi maddunu wae matanna PurRiwu massolo' pada wae bosi e. Bosiri matanna de' mo na melo mancaji bosiri galungnge. Samanna nasedding laisitta' nyawana mangkalingae adanna ana' aroanena.

'Tongggh....tongggh...tonggggghh..', bekka tellu moni gandongnge lai tette' lappa ri bola rondangnge.

"Ah... tette telluni, mhh", laleng atinna. Denniari ni de'pa na maelo lennye paringngerranna, matinro. Purasi napikkiriki, napikkiriki mosi. Massiddi ni atinna, na pallebu pakkelorenna.

Ada-ada mi na to tau. Riolopa na riolo, ko engka na puelo, naggangkullei nalolongeng. Ko makkakdai pute, pute polena, ka makkadai celle', cella jajinna. De'na gaga parellu lai pikkirisi, de'na gaga wedding matteangngi. Dua tellu esso matu', jokkai lao Pare-pare tonang lopi, sompe lao siwali', kamponna tauwe. Sitongenna duam penni labe'e, puranisipekke ipana tella e La Suebe', Laburoncong sibawa Lanure'.

"Daeng, aja' tallupaika ko jaji ki' lao siwali' ", naingngerrangngi pasenna Wa' Ali.
"Taro moi irita matu', esso Araba' pi nai tanai juragangnge, makkada siaga ni lurenna lopi e. Insya Alla, ko weddim mopi accio mokki' ", jancinna wettu e ro.

'Kok ko rik ko kooouu..', moni manu' lainna Pu Punna. Pute kinnong, sigaru cella maridi mattappa matanna esso massu ri cappa' langi matteru tama ri bole e lalo rirenring tabba tassia' e. Timpa' nisiangnge, pammulai esso mapella pappada i wenni'.

Gilingngi mitai onrowang tinrona baena na. Angkanguluanna mani monro sibawa leppi lipa' bate'na. Namo ana' makkunrainna de' toni gaga. Naulle lao manenni bujungnge massessa na dio to. Duae ana' oranena engka mopi matinro, siddi mangkangulu lao wattang, siddi lao rijang. Ana'na baiccu'e, pitut taung itella e La Japani maggalingking maelo sidapi uttuna na sadanna. Engka bebekkelo marakko ri pili'na, pappada nyareng mekkalangnge. Cabbiru' i Lakile mitai ana' paccucuanna.

"Tenna podo malampe mana sunge'mu na', mu mancaji tau deceng", doanna laleng ati. Tellu ni ana'na na jajiang, sipunge'na siala Irantji. Ana'na macoa e makkunrai itella I Hita, gance' bulu mata, maggere tellu allonna, cawa' si wali pilina. De'pa gaga saingi ana'dara na ri Kaboe wettu e ro. Ana'na lomoro' dua e burane, na tella i La Panco, maka betta' na. De' nengka nasserang petta'na, namoto matinro.

Moto'i Lakile matterru napakaisulara' puru'na sibawa lipa'na. Naludungngi lipa' tinrona nappa nakalemmoi La Japani.
"Macekke' i anana' e...", laleng atinna.
Massuisaliweng watam pola e. De' gaga tau-tau. Matteru lao ri bola dapurengnge, natimpa' loboe. Nalai kopi e pura nappassadia Irantji, nainungngi. Macekke' ni, eke macenning.

Wedding napirasai cenninna golla cella'e. Dua ni uleng de' nengka napirasai golla kessi. Timpu iran(g) lame, macekke' toni. Napu biasanni manre rang lame maele'. Mapperi-peri nacappuri kopinna, nappa tama paeme' malai tappi'na. Maelo i masija' siruntu' La Suebe, nasaba' purai majjanci lao Pare-pare sita juragangna lopi e. 

"Meloki' lao kega Ambo' na Hita?",
makkutanai baenena lisu pole bujungnge wettu no'na ri addengnge.

"Meloka' lao Pare-pare sibawa La Suebe' ".
"Poangngi matu' puang ko engka i",
pasenna nappa jokka. Pu Punna, subu-subu mopi na jokka, ko de' na lao ri dare'na, lao wiri galungna.

Luppe'-luppe' sapedana na langga batu-batu. Iya tomisapada e, waramparanna. Lettu' kega na sea. Engka to nengka, sapedamisea i, nasaba' mabbettu bangna. Mabela mopi, engkani naita La Suebe' tettong ri yawana aju bitti e yolo bolana Wa' Eko. Mengulisa tappana pada ko tau nakenna jamba'-jambang.

"Denre' pa.... mu mattajeng di'? Addapangengnga' le, .... nalaloangnga' tinro", sidapitessidapi nyawanya nataro puru. Kaboe lao Anrellie, lebbi kurang 5 kilo belana. Anrellie, kamponna matuanna.

"Nappa mo deang", mabbali ada i La Suebe mabbelle. Nappa mo naseng, jeppu de'pa na noo manu'e pakkadang, nattajeng ri yawana aju bitti e. "Enre' no me pale', tollao sija' Rappeng. Okko pi mero to tonang oto lao Pare-pare" Luppe' La Suebe' menre ri gandengenna sapedana. Mattiling calaga sapadena. De' gaga mette, mattunru-tunrumirodaisapedana lao Laotang nennungngi wata' tana e, lao Rappeng.

Mabbana pella na wata' tana e na rapi'na Mario. Samanna engka batu meddenge' ri bitina. Sessa'ni wajunna na taro puse'. Dua janni massapeda sigandeng Lasuebe'. Tassiseng-siseng luppe' Lasuebe' no sorongngisapeda e pole monri. Sessa'to wajujunna. Ri wettu mula tuppunna, massalawu pakkitanna mitai bola batu putena Usmang Balo. Tenre uttu'na maingngerangngi mappulo tau mate nassuru(m) puno Usmang Balo. Makkokkoe de'na gaga tau monro ri bola batu putewe saliwenna ula. Engka tau makkada maddatu ni ula monroi bola batu e ro.

De'na maetta nasalainna bola batu putena Usmang Balo, mabbajanni naita kota Rappeng. Makkomo narodana sapedana, paitani babanna Pasa Rappeng.

"Engka ro ota tra' macella' ulunna e, ianaro oto melo lao okko Pare-Pare,
"mette'i Lakile poangngi Lasuebe. Kado bawammi Lasuebe'.
"Tette siaga na ta jokka lao Pare-Pare ndi'?
"makkutana Lakile lao okko sapiri'na ota tra' e.
"Cinampe' pi daeng, ye' ta tajemmokka cinampe'.
"mette' isapiri' e mappattajeng.

De' na metta menre' nisapiri' oto e na pamerrungngi oto tra'na. Merrung pada paberre' werre'na Wa' Tellong. "Enre' ni mae daeng, to jokka."menre'ni Lakile sibawa Lasuebe tudang riolo sedde na sapiri'e.

Lebbi tellu' jang, narapini Pare-Pare. Lasuebe', samannamo menre'na oto e onna' okko Rappeng, matinrona. Macawe' mani Pare-Pare nappa pisedding. Lakile, tassiseng-siseng lennye'to peringerranna matinro, luppe' pi oto e nala galempong na pisedding wukka i matanna nappa matinro si paemeng.

"Eppatta jokka juragang?
"Makkutana i Lakile siruntu'na Juragang Lammo'.
"Sangadi ndi. Siaga ki' melo mattekka?
"Makkutanai paeme Juragang Lammo'.
Tassiddi-siddi jarinna Lakile na pakkemmo mabbilang. Ko jaji wi, alena lima i marana', Lasuebe', Lanure', Laburoncong eppai marana' sibawa Wa' Ali tellu i marana to. Jajiseppulo eppa i ia manenna.

"Ye' seppulo eppaka' sibawa. Pitu tau battowa, pitu anana'."
"Wah...iya hatu anana'e... E...nakenna to tu tampa."mabbalisiJuragang Lammo'.
"Ye' taroni pa', assaleng weddimmui lao maneng." adanna Lakile maccalowo.
"Taroni pale' ko makkuitu, jaji duappulo ki enneng iamaneng matu'." naseng juragangnge mappannessa.

Purana mappasituju, mappattujunni Lakile sibawa Lasuebe' rewe' lao Rappeng. Mapperriperri lao terminal otoe sappa oto lisu lao Rappeng. Naiya to samona, lettu'na terminal e, engka toha oto tra' maelo lao Rappeng. Jaji tonang oto si Lakile dua maripa lisu lao Rappeng. Labu essoe nappa lettu' Rappeng.

"Aja'na na to leppang ri pasae maetta daeng!"mette'i Lasuebe lettu'na Rappeng. Jaji mellimi ico mallangga' Lakile limappulo rupia, maelo nala bokong sompe' matu ko sangadiwi. "Enre'nome pale di'."

Sigandengsi massapeda lisu lao Anrellie. Labuni esso nappa na rapi aju bitti e onroanna mattajeng onna ele' e Lasuebe. De' na pada rejjinna ri wettu laona Rappeng na kol lisui. De' na maega tukareng.

"Akkareppi no pale di' matu. PoangngiWa' Ali ko bajai makkada jaji mui macceo. Baja pi ko ele' i ulao Tellang-Tellang poangngi Laburoncong." "Iye deang."mette' Lasuebe

"Pakkoni pale di'. Assellengengnga lao okko to matoa e. Assalamu alaikum."mabbere sellengngi Lakile nappa nasea sapedana mengju lao Kaboe mappettang-pettang. Malalenni wenni e nappa lettu ri Kaboe. Matinroni manenni ana'na napolei. Engka mopi Pup Punna tudang ri lego-lego e napolei.

"Jaji pammu jokka?"makkutanai Pup Punna, wettu maenre'na Lakile ri bolae.
"Ye' sangadi mbo'."

"Jaji....mupacceo maneng ana'mu?"

"Iye'. Namo Wa' Hemma sibawa Wa' Ali engka to ana'na na pacceo."mabbali adai Lakile.

De'na mette' Pup Punna. Matterruni tama dapurengnge Lakile timpa lobo. Pura naissennni aga okko ri lalenna lobo. Nanre pule' sibawa wette bale na kaju daullame. Nappai napisedding liwasenna. Tassiseng timpu, na takkajenne pikkirisi baja na sangadi e.

"Indo' Hemma', kalemmoi wi ana'mu, aja mu siappessang...", mette'i Lakile paringngerrangi,

Indo' Hemma', baenena Wa' Hemma'. Engkana limang esso, ana'na Indo' Hemma malasa.

Sipunge'na malasa, de' na nengka na tokkong. Sitongenna, ana' paccucuanna Indo Hemma', nappaisitaung umuru'na, menre'namo ri lopi e ri Pare-pare, de' nengka na mawakka. Wettue ro nasemmi mabo' tasi' i, toli tallua. De' nengka na manessa manre. Risedde na, tudangngiIndo'na Hita sipakke'-pakke' ana'na. Malotong maneng timunna ana'na nataro cekke. De'gaga sengngu, mammekko maneng, tassiseng-siseng terrimi ana'na paccucuangnge nataro seleng. Makkegai to matoa e maseleng, naiya lagi anana' e.

Timpa' siangnge, tennangngi paemeng tasi' e. De'na gaga bare', de'na gaga bombang maraja. De' naissengngi oppanna na matinro. Iya mana na pisedding, timpa' manisiangnge. Gilingngi makkita lo ri jurumudi e. Engka mui juragangnge tudang makkatenniri kemudi e.

"Salama'ki' juragang."mette'i Lakile mabbere selleng ri juragangnge.

"Salama'."

"Iya naro iyaseng Tanjong Mangkalia'.., maladde' memeng bombangnge okkoro. Naiyakia, de'na biasanna pada onna' wenni e."mette'iJuragang Lammo mappannessa, namoto de'na ri tanai wi. "Paressai gaare' taummu, de' toga marigaga."

Makkede'i Lakile jokka paressai taunna. Engka manemmui naita ana'na na baenena. Engka mato Lanure, sibawai Lasuebe tudang ri ori'na lopi e. Nasappa'i Laburoncong, engka matui tudang risanreri baenena makkalemmo sibawa ana'na.

"Maga-magamo kasi' ana'mu?"

"Ye' de' nengka na tokkong."mette'iIndo' Hemma'. Mallurui Lakile' mitai ana'na Wa' Hemma'. Matterru nakarawa ajena. Mecekke', samanna pura maddemme ri wae ese'e. Nakarawasi ulunna, mapella. "Ah...masemmengngi ana' mu e." Nappa na koti' kadanga'na pake cappa' indo limanna. Najappi, nawerrungngi ana'na Wa' Hemma', naburai amperengngi. Ia tomiro pakkuraganna to rioloe, napagguruangngi ambo'na. Mammasei Puang Alla Ta ala, biasa mato na pajajiri kampongnge. Naiyakiya, elo' Puang manemmi.

"Insya Alla, pajani tu mesemmeng." adanna Lakile pakkasse'iIndo Hemma'.

Jokka Lakile lao ri ulunna lopi e mattiro. De'pa gaga puttanang naita. Samanna tasi' e de' gaga paccappurenna. Namoto makkoaro, sukkuru' iri Puangnge, nasaba' salama' manengngi lopie sibawa tau tonangengngi. Tenna podo iyana ro wennie paccappurenna na tengnga bombang maraja.

"Panoo isompe' loppo we sija...", gora loppo iJuragang Lammo. Sama gorana juragangnge luppe' sajang lopi pinisi' e na tappo bombang. Anging silaowwang bosi mattappo pole yolo. Samanna sibettu cekke' e lettu ise' buku-buku e. "Jagaiwi anana' e. Aja' gaga sileppessang jarejengnge", gora si juragangnge mapparenta ri tengngana bare' e. Tassiseng-siseng mattappa bombangnge sittanre pangete' bola e ko billa' i.

Guttu pareppa' e tona mappalinge paringkalinga, marajapi oninna naiya oninna bonna Andi Sessu diRijang Tappareng. Engkana siddi uleng labe'na na salai palabuhanna Pare-pare. Manessa mopa naingngerrang ada-adanna Juragangnge makkada, "Ko napuelo' i Puangnge, lebbi-lebbisi uleng, ta lettu ri tana siwali. ".

Wettue ro, maka cakka'na matanna esso e. Samanna matinro tasi' e nataro tennang. Angingnge mabberrung maka nyameng, samanna limanna ana' lolo e maccapu-capu rirupae. Bombangnge silacu-lacu, silellung-lellung pada ana' kacu-e maccule. Masumange'pa r Bombangnge silacu-lacu, silellung-lellung pada ana' kacu-e maccule. Masumange'pa ri sedding, sigaru-garu atinna Lakile mita i pelabuhanna Pare-pare, makomol lao, na pede' baiccu'.

"WOOOOI."

Takkitte Lakile mangkalingaiJuragang Lammo gora.

"Padam malaki' pattimpa. Timpai wi wae e massunang." pada-pada lerru'na ada-adanna juragangnge, malana passero' to mangkalingai i nappa mattimpa. Makkomo ritimpana wae e massu, makkomo tamana si paemeng na taro bombang maraja. De' na gaga bombang silaculacu, pada mani to majjallo'e, Samnna maelo'ni kame' lino e.

"Ooo Puangku, tenna podo Mu passalama' ka' marana' sininna ise' lopi e lettu' ri tana siwali'.." doanna Lakile ri laleng atinna, sibawa de' na paja mattimpa wae massu ri lopi e.