Laman

Minggu, 20 Januari 2013

Pappasenna MaccaE Riluwu


PAPPASENNA MACCAE RILUWU 
(Translite by Drs. Muhammad Salim) 


........ Makkeda topi to Maccaé ri Luwu, accita tauwo mumadécéng kalawing ati. Apak ia sininna décénngé enrenngé upek é, kumaneng ngi polé ri tau madécéng kalawing atié. Apak ia na ritu tau ri lalengna tauwé. Ajaksa muala i pong pola to mappérumaé ri watang kalému. Apak ia tu mataé, daungcilinngé, lillaé, atié, majeppu to mapperuma ritu. Majeppuha ritu ia na tau pole ri lelenna tauwé. Ia tona pakkita i mataé, ia tona paréngkalinga i daungcilinngé, ia to pakédo i lillaé. Ia muto parémmau, iato makkita teng kémata-mata, ia muto maréngkalinga teng kaculing-culing, iamuto makkita teng kémata-mata, iamuto makkeda teng kalusu-lusu, iatona marémmau teng kaémmau-mau. Iatona teng kédo-kédo, kédoi sa nasitinaja, nasiratanna. Makkedai namatinoto.Makkita i nasellempu. Maréngkalinga i ri silalengnaé. Maingek i pura napégauk é enrenngé pura napuwadaé, kuwaé topa pura naéngkalingaé. Aga naingek é ritu naonroi lampé parénngerrang nariaseng na tauwé tau maingek.
Limampuwangeng ngi péraddeki wi akkarungenngé (jabatan) ri akkarungenna. 
  1. Séuwani malempué ri déwataé, namalempu ri padanna arung (pejabat) enrenngé ri bali wanuwanna, kuwaé topa ri munri tawana. Nalempuri toi aléna nennia lisek bolana. Nalempuri maneng toi sininna naitaé mata, nennia naéngkalingaé daungciling. Apak ia mi ritu riaseng malempu tongeng-tongeng, malempuri manenngénngi sininna pura rirampéwé. 
  2. Maduwanna, agi-agi maélok napogauk arunngé (to mapparéntaé) iarék ga namaélok napuwada, naita i olona, nakira-kira i ri munrinna.. Nappatanngareng topi ri pabbicaranna (pejabat bawahannya), ri to nawawaé (aparatnya), kuwaé topa sikkié (hati nuraninya). Naia pa napogauk i enrenngé napowada i, nassiturusi pi. Apak sidvcéng-décéng nani jaé pura riassiturusié. Sija-jana toni décéng teng riassiturusié. Sidécéng-décéngna toni assilaongeng teng sisessek-sessek é, teng sinokok-nokok é.
  3. Matellunna masémpopi arunngé. Mula-mulanna masémpo pangkaukenngi pattulungna ri perri nyamengna tauwé ri silesanaé. Masémpo akkeda ada i ri akkeda adanna sibawa pangajana ri silesanaé. Masémpo pabbéréwé ri atanna, enrenngé masémpo pakkamasé i, masémpo paccirinnai, sibawa mappanré painungna ri esso ri wenni. Ia pa tau riaseng masémpo tongeng-tongeng, mamalariénngi pura ri puwadaé.
  4. Maeppana magettengpi (tegas), bettuwanna teng salaiyé janci. Nagettengitoi ala nasorosié ulu ada (perjanjian), enrenngé teng lukka bicara pura (keputusan). Nagettengitoi ala mésak é beccik (merobah kebenaran). Namagetteng to ala napalebbié pangkaukenna, enrenngé arek ga ala nakurangié pangkaukengna. Namagetteng tona. Namagetteng tona ala napallebbi-lebbié ada-adanna, iarék ga ala nakurangié ada-adanna enrenngé napalebbié pakkitann ri pura naitaé. Teng napalebbi toni pura naéngkalingaé enrenngé topa paddissengenna, iya-iyanna pura naissenngé. Ia pa tau riaseng magetteng tongeng-tongeng, magettengi maneng ngi sininna pura rirampé.
  5. Malimanna, warani pi arunngé. Naia to waranié, warani wi taro pangkaukeng ri maperrié enrenngé ri teng maperrié ri akkuwanaé. Warani wi passu ada matojo, mlemmak, ri sipatok naé. Warani wi rettek bicara materrek mapecak, ri sitongeng naé. Warani wi mappakaingek enrenngé mappangaja ri to marajaé enrenngé ri to baiccuk é, iya-iyanna koromai nasagénaiyé. Warani toi majjanci padanna arung iyarék ga wanuwa, ja gi décéng gi koromai ri sitinajaé. Warani wi makkita ri malowanngé, ri macikek é, ri matanré, ri matunaé, ri marajaé, ri baiccuk é, manyamenngé, ri maperrié, koromai ri sillasana nalettukié pakkita. Warani wi méngkalinga ada maja, ada madécéng, sadda maraja sadda baiccuk, mabéla macawék. Rékko nawarani maneng ngi pura rirampé, nennia pura ripowadaé, ia na ritu arung (pamarénta) malampé sungek na mawija, sawé to maégana, mabbija olokkolokna. Sawé buwa-buwa rianréwé. Mapato lao pole sangiang serri, teng nauttamai abboloreng wanuwanna, teng rikira-kira maja ri padanna arung. Riasiri ri bali wanuwanna, namaserro riatau ri to riwawainna. Ia tona arung sogi, napabéta-béta mammusu. Araiyang pulana i akkarungenna, mangénré k toi to marajana, nassipulungi toi pappoji. Malebbi oraik, alau, maniyang. Leettuk ri paddimunarinna biritta madécéngna. 

Tidak ada komentar: